Uczucie pieczenia w przełyku, dyskomfort w klatce piersiowej oraz gorzki posmak w ustach... Każdy, kto chociaż raz zmagał się z symptomami zgagi, wie jak bardzo potrafią one być uciążliwe i obniżają komfort życia.
W tym artykule omówimy, czym dokładnie jest zgaga, jakie są jej przyczyny, a także jak skutecznie sobie z nią radzić, aby zmniejszyć jej częstotliwość oraz intensywność.
Czym jest zgaga i jakie są jej przyczyny?
Zgaga to objaw refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli stanu, w którym kwaśna treść z żołądka cofa się do przełyku. Przełyk nie jest przystosowany do kontaktu z kwasami żołądkowymi, dlatego odczuwamy nieprzyjemne pieczenie, zwane właśnie zgagą.
Jest to dolegliwość powszechna, której może doświadczać każdy, niezależnie od wieku. Warto jednak podkreślić, że jeśli zgaga pojawia się często i jest przewlekła, może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak choroba refluksowa przełyku (GERD).
Zgaga może mieć różne przyczyny, jednak najczęściej wynika z niezdrowego stylu życia lub nieodpowiednich nawyków żywieniowych. Poniżej przedstawiamy najczęstsze czynniki, które mogą prowadzić do wystąpienia tej dolegliwości:
-
Niewłaściwa dieta
Spożywanie dużej ilości tłustych, smażonych potraw, pikantnych przypraw, czekolady, kawy oraz alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia zgagi. Produkty te pobudzają produkcję kwasu żołądkowego, co sprzyja cofaniu się treści pokarmowej do przełyku.
-
Przejadanie się
Jedzenie zbyt dużych porcji na raz powoduje rozciąganie żołądka i zwiększa nacisk na zwieracz przełyku, co ułatwia cofanie się pokarmu. Warto więc kontrolować wielkość porcji i spożywać mniejsze, bardziej regularne posiłki.
-
Spożywanie posiłków tuż przed snem
Kiedy jemy bezpośrednio przed pójściem spać, żołądek wciąż trawi pokarm, a w pozycji leżącej kwas żołądkowy łatwiej dostaje się do przełyku. Zaleca się, aby ostatni posiłek spożywać na 2-3 godziny przed snem.
-
Stres i napięcie emocjonalne
Stres wpływa na nasz układ trawienny, prowadząc do zwiększenia wydzielania kwasu żołądkowego. Osoby narażone na długotrwały stres mogą częściej odczuwać zgagę, nawet jeśli dbają o odpowiednią dietę.
-
Otyłość
Nadwaga i otyłość zwiększają nacisk na żołądek, co sprzyja cofaniu się treści pokarmowej do przełyku. Utrzymanie prawidłowej masy ciała może zmniejszyć częstotliwość występowania zgagi.
-
Palenie papierosów
Nikotyna osłabia dolny zwieracz przełyku, co ułatwia cofanie się kwasu żołądkowego do przełyku. Osoby palące papierosy częściej doświadczają zgagi, dlatego rzucenie palenia może być skutecznym sposobem na złagodzenie objawów.
-
Ciąża
U kobiet w ciąży zgaga jest często wynikiem ucisku rosnącej macicy na żołądek. Zmiany hormonalne w ciąży również przyczyniają się do rozluźnienia zwieracza przełyku, co sprzyja występowaniu refluksu.
Jak sobie radzić ze zgagą?
Istnieje wiele sposobów na złagodzenie objawów zgagi i zmniejszenie jej częstotliwości. Poniżej przedstawiamy kilka skutecznych metod:
Pierwszym krokiem w walce ze zgagą jest eliminacja z diety produktów, które mogą ją nasilać. Należy unikać tłustych, smażonych potraw, pikantnych przypraw, czekolady, alkoholu i kawy. Warto wybierać lekkie, łatwostrawne posiłki, które nie obciążają żołądka.
-
Regularne, mniejsze posiłki
Zamiast spożywać trzy duże posiłki dziennie, warto podzielić je na pięć mniejszych porcji. Dzięki temu żołądek nie będzie nadmiernie rozciągany, co zmniejszy ryzyko cofania się kwasu żołądkowego do przełyku.
-
Unikanie jedzenia przed snem
Spożywanie posiłków tuż przed snem to jeden z najczęstszych powodów zgagi. Aby tego uniknąć, warto zrezygnować z jedzenia na 2-3 godziny przed położeniem się do łóżka.
-
Podniesienie głowy podczas snu
Spanie z głową nieco wyżej niż reszta ciała może pomóc zapobiegać cofaniu się kwasu żołądkowego do przełyku. Warto zastosować poduszkę klinową lub lekko unieść górną część łóżka.
Redukcja stresu może znacząco wpłynąć na częstotliwość występowania zgagi. Warto stosować techniki relaksacyjne, takie jak joga, medytacja, czy spacer na świeżym powietrzu, aby obniżyć poziom napięcia.
W aptekach dostępne są różne preparaty łagodzące objawy zgagi. Najpopularniejsze z nich to leki zobojętniające kwas żołądkowy, inhibitory pompy protonowej oraz antagoniści receptorów H2. Zanim jednak sięgniesz po leki, warto skonsultować się z lekarzem, aby dobrać odpowiednią terapię.
Dla osób, które palą papierosy, rezygnacja z tego nałogu może przynieść ulgę i zmniejszyć częstotliwość występowania zgagi. Palenie osłabia dolny zwieracz przełyku, co sprzyja refluksowi.
Kiedy zgaga wymaga konsultacji z lekarzem?
Chociaż zgaga jest powszechną dolegliwością, to w przypadku, gdy występuje często lub jest bardzo intensywna, warto skonsultować się z lekarzem. Długotrwały refluks może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej przełyku, co z kolei może prowadzić do poważniejszych schorzeń, takich jak wrzody, zapalenie przełyku, a nawet nowotwór przełyku.
Jeśli zgaga pojawia się kilka razy w tygodniu, towarzyszy jej trudność w połykaniu, utrata masy ciała lub silny ból w klatce piersiowej, niezwłocznie należy udać się do specjalisty.
