Szczepienia obowiązkowe w Polsce
W Polsce szczepienia obowiązkowe są regulowane przez Program Szczepień Ochronnych (PSO), który jest corocznie aktualizowany przez Ministerstwo Zdrowia i Główny Inspektorat Sanitarny. Obowiązkowe szczepienia mają na celu ochronę dzieci i młodzieży przed groźnymi chorobami zakaźnymi.
Do szczepień obowiązkowych należą m.in.:
- Szczepienie przeciwko gruźlicy – podawane noworodkom w ciągu 24 godzin po urodzeniu.
- Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B – pierwsza dawka podawana jest w ciągu 24 godzin po urodzeniu, kolejne w 2 i 7 miesiącu życia.
- Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) – szczepienie skojarzone podawane kilkakrotnie w różnych miesiącach życia.
- Szczepienie przeciwko polio (IPV) – podawane w kilku dawkach w pierwszych latach życia.
- Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) – pierwsza dawka w 13-15 miesiącu życia, druga w 6 roku życia.
- Szczepienie przeciwko Haemophilus influenzae typu b (Hib) – kilka dawek w pierwszym roku życia.
- Szczepienie przeciwko pneumokokom – obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 1 stycznia 2017 roku.
Dla kogo są zalecane szczepienia w Polsce
Szczepienia zalecane nie są obowiązkowe, ale są rekomendowane przez specjalistów w celu dodatkowej ochrony zdrowia. Warto rozważyć ich wykonanie, szczególnie w przypadku dzieci, osób starszych lub osób z osłabioną odpornością.
Do szczepień zalecanych należą m.in.:
- Szczepienie przeciwko grypie – zalecane corocznie, szczególnie dla osób starszych, dzieci, osób z chorobami przewlekłymi oraz pracowników służby zdrowia.
- Szczepienie przeciwko rotawirusom – zalecane dla niemowląt, aby zapobiec ciężkim biegunkom i odwodnieniom.
- Szczepienie przeciwko meningokokom – chroni przed zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.
- Szczepienie przeciwko ospie wietrznej – zalecane szczególnie dla dzieci, które nie przechorowały ospy.
- Szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) – zalecane dla dziewczynek i chłopców w wieku 11-14 lat, aby zapobiec rakowi szyjki macicy i innym nowotworom.
Szczepienia przeciwko grypie
Szczepienie przeciwko grypie jest zalecane co roku przed sezonem grypowym, najlepiej od września do listopada. Szczepionka przeciwko grypie zmienia się co roku, aby dopasować jej skład do krążących w danym sezonie wirusów. Szczepienie jest szczególnie rekomendowane dla:
- Osób powyżej 65. roku życia.
- Dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat.
- Kobiet w ciąży.
- Osób z przewlekłymi chorobami, takimi jak astma, cukrzyca, choroby serca.
- Pracowników służby zdrowia.
Szczepienie przeciwko grypie pomaga zmniejszyć ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i powikłań, takich jak zapalenie płuc.
Szczepienia przeciwko RSV (Syncytialny wirus oddechowy)
W Polsce szczepienie przeciwko RSV nie jest jeszcze powszechnie dostępne ani obowiązkowe, ale istnieją zalecenia dotyczące profilaktyki tego wirusa, szczególnie u niemowląt i małych dzieci, które są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu choroby. RSV może powodować ciężkie zapalenie oskrzelików i płuc, zwłaszcza u niemowląt poniżej 6 miesiąca życia, wcześniaków i dzieci z wrodzonymi wadami serca lub przewlekłymi chorobami płuc.
Profilaktyka RSV obejmuje:
- Podanie preparatów monoklonalnych (np. Palivizumab) u niemowląt z grup wysokiego ryzyka, co może pomóc w zapobieganiu infekcji RSV.
- Przestrzeganie zasad higieny, takich jak mycie rąk i unikanie kontaktu z osobami zakażonymi.
Na rynku pojawiają się nowe szczepionki przeciwko RSV, które mogą stać się dostępne w przyszłości jako rekomendowane dla dzieci i dorosłych z grup ryzyka.
Podsumowanie
Szczepienia obowiązkowe w Polsce są niezbędne do ochrony zdrowia publicznego i są finansowane przez państwo. Szczepienia zalecane, choć dobrowolne, są równie ważne i pomagają zapobiegać wielu chorobom. Warto szczególnie rozważyć szczepienia przeciwko grypie, które są zalecane corocznie, oraz śledzić aktualności dotyczące szczepień przeciwko RSV, które mogą w przyszłości stać się ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej w Polsce.
